CZY JA JESTEM TOKSYCZNA ???

Pełny tekst można przeczytać w "Charakterach", nr 2/2004.
Hanna Hamer

"Motylek w occie, czyli sposoby na toksycznych ludzi
Jak postępować asertywnie"

Czasem ludzie postępują tak, że mamy ochotę schować się w mysiej

dziurze. Zachowania toksyczne, czyli zatruwające nam myśli i duszę,

rozpoznajemy po skurczu gardła, ucisku w klatce piersiowej, bólu

brzucha i napięciu mięśni. Objawy te sygnalizują lęk, smutek, wstręt

lub gniew. Sami też bywamy wobec ludzi toksyczni, nie zawsze zdając

sobie z tego sprawę.

Nie warto pozostawać w toksycznych stosunkach z innymi osobami. Z

pomocą przychodzi asertywne zachowanie. Postępować asertywnie to znaczy

skutecznie bronić własnych praw, reagując na obce "toksyny" stanowczo,

choć zarazem na tyle przyjaźnie, na ile się uda. Oto przykłady

toksycznych zachowań i możliwych reakcji.Gruboskórny to ktoś, kto cię

ośmiesza i poniża, by samemu się wywyższyć. Spytaj wprost: "Czy chcesz

mnie obrazić (dotknąć, sprawić przykrość)? Dlaczego?". Poinformuj o

swoich uczuciach i uświadom skutki: "Przykro mi, kiedy zachowujesz się

w ten sposób", "Nie mam ochoty dłużej cię słuchać", "Nie chcę spotykać

się z tobą, o ile nie zmienisz stylu bycia". Powiedz: "Czuję się

dotknięta, chociaż nie myślę o sobie w ten sposób", "Boli mnie, kiedy

bawisz się moim kosztem". Zaproponuj zmianę i pokaż pozytywne

konsekwencje: "Gdyby udało nam się spokojnie porozmawiać, mógłbym

lepiej zrozumieć, o co ci chodzi". Jeśli ten ktoś ma rację, najpierw mu

ją przyznaj, a potem wyproś sobie kategorycznie niegrzeczną formę:

"Masz rację co do..., ale zdecydowanie nie życzę sobie takich

epitetów".  

Wulkan wrzeszczy, złości się i nie słucha cię. Aby go uspokoić, powiedz

na przykład: "Być może masz rację", "Coś w tym jest", "To może okazać

się interesujące". Używaj trybu przypuszczającego, który cię do niczego

nie zobowiązuje. Nie daj się wyprowadzić z równowagi.Despota odczuwa

przymus dominowania, nie liczy się z tobą i traktuje cię z góry. Nie

pozwól wejść sobie na głowę. Niechciana uległość szkodzi zdrowiu, zatem

naucz się mówić z naciskiem: "Nie, nie zrobię tego, mam już inne plany"

- uprzejmie, ale bardzo stanowczo. I powtarzaj to jak zdarta płyta -

tyle razy, ile potrzeba, bez usprawiedliwiania się.Triumfator musi

rywalizować i wygrywać, zawsze musi okazać się "lepszy". Ma za złe, że

nie skaczesz do góry z radości, gdy przegrywasz. Nazywa to niesportową

postawą. Graj z nim rzadko i niech stawką nie będzie twoje dobre

samopoczucie i spokój. Powiedz: "Nie zamierzam z tobą konkurować, to

nie wyścig szczurów".Motylek to osoba lekko traktująca zobowiązania.

Zakreśl wyraźnie granice swojej odpowiedzialności i nie pozwól obarczyć

się obowiązkami lekkoducha, a tym bardziej poczuciem winy, kiedy on coś

zawali. Mów wprost: "Ustaliliśmy, że zrobisz to, masz teraz niestety

problem" (uważaj: on ma problem, nie ty), "To, co robisz, sprawia, że

czuję się okropnie, nie chcę w tym uczestniczyć".Bryła lodu jest

chłodną osobą, trzymającą dystans, choć utrzymuje, że jesteś dla niej

kimś ważnym. Roztop lód, okazując konsekwentnie, choć delikatnie, swoje

uczucia. Chłód w zachowaniu bywa wyuczony, tak jak w przypadku wielu

mężczyzn, którzy obawiają się okazywać emocje, bo myślą, że się

ośmieszą.
Prowokator robi z igły widły. Przybiera różne maski. Niepokój innych

jest dla niego powodem do uciechy. Sprawia przykrości pod pozorem

przyjacielskiej przysługi. Donosi, sugeruje, podejrzewa, udaje dobre

intencje, uderza, gdy jesteś w kiepskiej formie. Wykorzysta przeciwko

tobie wszystko, czego niechcący się dowie. Nie daj się nabrać na

słodkie słówka. Zapytaj, czy chce cię zdenerwować. Poinformuj, że w

jego towarzystwie stale odczuwasz napięcie i nie lubisz tego. Wyjaśnij

dokładnie, co cię irytuje. Rób swoje, zachowuj się uprzejmie, uważaj na

każde słowo.

· Traktuj siebie i partnera jak równie ważne osoby.
· Unikaj atakowania lub podporządkowywania się cudzym wymaganiom.

· Informuj o swoich myślach i uczuciach, bez pouczania, krytyki i

okazywania wyższości.
· Zachowaj spokój.
· Utrzymuj kontakt wzrokowy.
· Wyprostuj się - taka postawa ułatwi głębokie oddychanie, pomoże

zmniejszyć napięcie i jaśniej myśleć.
· Bądź zwięzły i precyzyjny - pomoże ci to utrzymać uwagę

słuchacza i zwiększy moc przekazu.